قانون الزام شرکت‌ ها و مؤسسات ترابری جاده‌ای به استفاده از صورت وضعیت مسافری و بارنامه

مصوب 1368/02/31 همراه با اصلاحات و الحاقات اخیر
ماده 1 شرکت‌ها و مؤسساتی که در امر حمل و نقل جاده‌ای بین شهری مسافر یا کالا اعم از داخلی و بین‌المللی فعالیت می‌نمایند موظفند بر حسب‌نوع فعالیت برای هر جابجایی از صورت وضعیت مسافری و بارنامه‌های داخلی و بین‌المللی موضوع این قانون استفاده نمایند و به جای آن مجاز به‌استفاده از اوراق انحصاری - اختصاصی یا انواع دیگر نمی‌باشند. ماده 2 بارنامه داخلی موضوع این قانون عبارت است از سند کاشف از حقوق مالکیت که طرح آن توسط وزارت راه و ترابری تهیه و از طریق وزارت امور اقتصادی و دارایی چاپ و پس از وصول حق تمبر به میزان 100 ریال به موجب حواله وزارت راه و ترابری در اختیار شرکتها و مؤسسات‌مجاز حمل و نقل جاده‌ای داخلی کالا جهت جابجایی محمولات بین شهرهای کشور قرار خواهد گرفت. تبصره - صدور بارنامه جهت حمل محصولات به صورت خرده‌بار تابع ضوابطی خواهد بود که از سوی وزارت راه و ترابری و وزارت امور اقتصادی و دارایی تعیین و اعلام خواهد شد و میزان حق تمبر بارنامه خرده‌بار 40 ریال تعیین می‌گردد . ماده 3 بارنامه بین‌المللی موضوع این قانون عبارت است از سند کاشف از حقوق مالکیت که طرح آن توسط وزارت راه و ترابری تهیه و از طریق وزارت امور اقتصادی و دارایی چاپ و پس از وصول حق تمبر به میزان 250 ریال به موجب حواله وزارت راه و ترابری در اختیار شرکتهای مجاز حمل‌و نقل جاده‌ای بین‌المللی کالا قرار خواهد گرفت. تبصره - مادامی که طرحهای مذکور تهیه و ارائه نشده است ابطال تمبر مورد اشاره به‌روی هر یک از بارنامه‌های بین‌المللی مورد تأیید وزارت راه وترابری صورت خواهد گرفت. ماده 4 صورت وضعیت مسافری موضوع این قانون عبارت است از فرمی که طرح آن توسط وزارت راه و ترابری تهیه و از طریق وزارت اموراقتصادی و دارایی چاپ و پس از وصول حق تمبر به میزان 100 ریال برای حمل مسافربری جاده‌ای داخلی و 250 ریال برای مسافری جاده‌ای‌بین‌المللی به موجب حواله وزارت راه و ترابری در اختیار شرکتها و مؤسسات مسافری جاده‌ای داخلی و بین‌المللی مجاز قرار خواهد گرفت. ماده 5 چنانچه شرکتها و مؤسسات ترابری جاده‌ای مسافر و کالا در خصوص نحوه استفاده از صورت وضعیت مسافری و بارنامه موارد ذیل را رعایت‌نکنند متخلف محسوب می‌شوند. 1 - برحسب نوع فعالیت، از اوراق مذکور در مواد (2)، (3) و(4) این قانون استفاده ننمایند یا بجای آنها از اوراق عادی استفاده نمایند. 2 - به طور غیرمجاز صورت وضعیت مسافری یا بارنامه تهیه و مورد استفاده قرار دهند. 3 - مشخصات مسافر و محموله با اوراق مذکور مطابقت نداشته باشد و یا مندرجات آن را تکمیل ننمایند. 4 - نسخه‌های متعدد یک بارنامه و یا صورت وضعیت مسافری را به صورت متعارض و متفاوت تکمیل کنند. 5 - اوراق مزبور در مواد یاد شده را به اشخاص دیگر و غیرمجاز واگذار نمایند. 6 - اوراق مورد اشاره را برای رانندگان فاقد دفترچه کار (برگ فعالیت) معتبر صادر نمایند. 7 - مقررات مربوط به نحوه تنظیم و استفاده از بارنامه و صورت وضعیت و بلیط مسافری را رعایت ننمایند. سازمان حمل و نقل و پایانه‌های کشور (در استانها) در صورت احراز تخلف برای بار اول به شرکت یا مؤسسه حمل و نقل تذکر یا توبیخ کتبی داده وبرای بار دوم و سوم از یک ماه تا یک سال خدمات مربوط به ارائه بارنامه و صورت وضعیت مسافری و سایر خدمات حمل و نقلی را قطع نموده و برای‌بار چهارم پروانه فعالیت آن را به طور دائم لغو می‌نماید. تبصره 1 - هرگاه شرکت یا مؤسسه‌ای دارای شعبه یا شعبی باشد و هر یک از تخلفات مندرج در فوق توسط شعبه یا شعب صورت گیرد، سازمان‌می‌تواند به ترتیب مقرر در فوق نسبت به تخلفات شعبه یا شعب و یا شرکت یا مؤسسه اصلی اقدام نماید. تبصره 2 - مدیر مؤسسه یا مدیرعامل شرکت متخلف که پروانه فعالیت آن به طور دائم لغو می‌گردد، نمی‌تواند در شرکت یا مؤسسه حمل و نقل دیگری‌تصدی مدیریت را به‌عهده گیرد یا پروانه فعالیت جدید اخذ نماید. تبصره 3 - تصمیم راجع به قطع خدمات مذکور برای مدت یک ماه قطعی و غیرقابل اعتراض می‌باشد. تصمیم مربوط به قطع خدمات بیش از یک ماه‌قابل اعتراض بوده و شرکت یا مؤسسه حمل و نقل معترض می‌تواند ظرف حداکثر بیست روز از تاریخ ابلاغ تصمیم اتخاذ شده اعتراض خود را به‌کمیسیونی مرکب از نماینده وزارت راه و ترابری یک قاضی به معرفی رئیس قوه قضائیه و نماینده صنف مربوط در استان که در محل سازمان حمل و نقل‌و پایانه‌های استان تشکیل می‌گردد، ارائه نماید. تصمیم کمیسیون مذکور قطعی و لازم‌الاجراء است. تصمیم راجع به لغو دائم پروانه فعالیت شرکت یا مؤسسه و تعطیل دائم شعبه یا شعب، در مدت مذکور قابل اعتراض بوده و برای رسیدگی به این گونه‌اعتراضات کمیسیونی مرکب از نماینده وزارت راه و ترابری، نماینده کانون عالی انجمن‌های صنفی مربوطه و یک قاضی به معرفی رئیس قوه قضائیه درمحل وزارت راه و ترابری در مرکز کشور تشکیل خواهد شد. در هر حال تصمیمات و احکام صادره از ناحیه سازمان حمل و نقل و پایانه‌های کشور و کمیسیونهای مذکور نافی حقوق ذی‌نفع در طرح دعوی واعتراض نزد مراجع ذی‌ربط قضائی نخواهد بود. تبصره 4 - تصمیمات اولیه سازمان یاد شده در مهلت مقرر برای اعتراض، غیرقابل اجرا است. پس از انقضای مهلت مذکور نیز چنانچه اعتراض ظرف‌مهلت قانونی صورت گرفته باشد، تصمیم اولیه تا تعیین تکلیف قطعی موضوع در کمیسیون‌های مندرج در تبصره (3) اجرا نخواهد شد. در صورت عدم‌ارائه اعتراض، تصمیم اولیه قطعی و لازم‌الاجراء خواهد بود. در صورت اجرای تصمیم، شرکت یا مؤسسه متخلف موظف است که بارنامه‌ها و صورت‌وضعیت‌های مصرف نشده را در اختیار سازمان موصوف قرار دهد. تبصره 5 - دستمزد کارکنان شرکت یا مؤسسه حمل و نقل و یا شعبه یا شعب آنها و خسارات قانونی وارده به افراد مذکور در مدت قطع خدمات به‌وسیله صاحب امتیاز مؤسسه یا مدیران مسؤول شرکت پرداخت خواهد شد. در این موارد شرکت یا مؤسسه حمل و نقل مکلف است ترتیب حمل کالا(پس از تأیید صاحب کالا) و حمل مسافرینی را که قبلاً تعهد کرده به وسیله شرکتها و مؤسسات حمل و نقل مجاز دیگری بدهد والا مسؤول خسارات‌وارده به اشخاص ثالث خواهد بود. نیروی انتظامی موظف است با اعلام سازمان نسبت به تعطیلی مؤسسه یا شرکت حمل و نقل و شعبه و یا شعب آنهادر مورد لغودائم پروانه فعالیت اقدام نماید. ماده 6 چنانچه رانندگان وسائل نقلیه مسافربری و باربری بدون اوراق یاد شده در مواد ذی‌ربط این قانون اقدام به جابجائی مسافر یا حمل بار بنمایند ویا محموله و مسافر همراه آنها با موارد قید شده در بارنامه و صورت وضعیت مسافری که در اختیار دارند مطابقت نداشته باشد، متخلف محسوب ومأموران راهنمائی و رانندگی نیروی انتظامی موظفند متخلفان را براساس قانون نحوه رسیدگی به تخلفات و اخذ جرائم رانندگی و از طریق صدور برگه‌اخطاریه به مبلغ دویست هزار (000 200) ریال جریمه نموده و در دفترچه کار (برگ فعالیت) آنان ثبت و مراتب را به سازمان حمل و نقل و پایانه‌های‌استان مربوطه اعلام نمایند. سازمان مذکور پس از وصول سه فقره گزارش تخلف دفترچه کار (برگ فعالیت) راننده را ضبط و برای بار چهارم آن را لغومی‌نماید. دفترچه کار (برگ فعالیت) در هر نوبت به مدت حداکثر شش ماه به تشخیص سازمان مذکور ضبط می‌شود. درآمد حاصل از محل جرائم موصوف وچگونگی هزینه آن تابع قانون اخیرالذکر می‌باشد و هرگونه افزایش جریمه تخلفات رانندگی موجب تسری آن به جریمه تعیین شده در این ماده خواهدشد. تبصره - تردد در جاده‌ها بدون همراه داشتن دفترچه کار (برگ فعالیت) ممنوع است برای دفترچه کار (برگ فعالیت) به مدت حداکثر شش ماه به‌تشخیص سازمان یاد شده المثنی صادر نخواهد شد. شرایط و ضوابط صدور، لغو، تمدید و تجدید دفترچه‌کار (برگ فعالیت) توسط وزیر راه و ترابری‌تعیین می‌شود و با صدور آن دفترچه کار و کنترل سرعت صادره از سوی نیروی انتظامی لغو می‌گردد. ماده 7 هر کس اوراق بارنامه و یا صورت وضعیت مسافری را جعل و تزویر نماید و یا با علم به مجعول بودن آن استفاده کند، به تشخیص دادگاه صالح‌بر حسب مورد به مجازاتهای مقرر در مواد (532)، (533) و (535) قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب 1375.3.2 محکوم می‌شود. ماده 8 آیین نامه اجرایی در خصوص معافیت از اوراق مذکور در این قانون در مورد حداقل مسافت، حداقل سرنشین، و حداقل تناژ توسط وزارتخانه‌های راه و ترابری، امور اقتصادی و دارایی تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید. ماده 9 (جزای نقدی تعدیل شده) هر شخص غیرمجاز که مبادرت به تهیه و یا استفاده از صورت وضعیت مسافری و یا بارنامه نماید، به حبس از یک ماه تا شش ماه و جزای ‌نقدی از 50.000.000 تا 200.000.000 ریال محکوم خواهد شد. ماده 10 از تاریخ تصویب این قانون کلیه قوانین و مقررات مغایر لغو می‌گردد.